Nhiều phụ nữ nghĩ rằng mãn kinh sớm chỉ đơn giản là “không còn phiền toái” kinh nguyệt mỗi tháng. Tuy nhiên, thực tế, tình trạng này tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần và chất lượng cuộc sống.
Trên các diễn đàn, hội nhóm về rối loạn nội tiết, tiền mãn kinh và mãn kinh, không ít chị em chia sẻ nỗi lo lắng khi chưa đến tuổi 40 đã gặp phải hàng loạt triệu chứng như: khô rát âm đạo, bốc hỏa, mất ngủ, tóc gãy rụng, nám da, kinh nguyệt thưa dần hoặc mất hẳn. Những dấu hiệu này thường gắn liền với giai đoạn tiền mãn kinh và có thể báo hiệu nguy cơ mãn kinh sớm.
Theo thống kê y khoa, có khoảng 3% phụ nữ trải qua mãn kinh trước tuổi 40. Trong các trường hợp vô kinh, mãn kinh sớm chiếm khoảng 10% và đây cũng là nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở 1% phụ nữ. Đặc biệt, nếu trong gia đình có người từng bị suy buồng trứng sớm thì nguy cơ ở thế hệ sau càng cao.
Tiền mãn kinh và mãn kinh sớm là gì?
Tiền mãn kinh là giai đoạn buồng trứng bắt đầu suy giảm hoạt động, estrogen và progesterone không còn được sản xuất ổn định. Giai đoạn này thường xuất hiện ở phụ nữ từ 45 tuổi, nhưng có thể đến sớm hơn, ở độ tuổi 38 – 40.
Mãn kinh là khi người phụ nữ không còn kinh nguyệt trong vòng 12 tháng liên tiếp, đi kèm với sự sụt giảm nghiêm trọng của nội tiết tố nữ. Đây không phải là bệnh lý, mà là một quá trình sinh học tự nhiên trong chu kỳ lão hóa của cơ thể. Tuy nhiên, mãn kinh sớm lại được xem là tình trạng bất thường cần được theo dõi và can thiệp y khoa.
Nguyên nhân dẫn đến mãn kinh sớm
Mãn kinh sớm có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Yếu tố tự nhiên: Suy giảm chức năng buồng trứng sớm hơn tuổi sinh học.
- Yếu tố di truyền: Gia đình có tiền sử mãn kinh sớm.
- Tác động y khoa: Cắt bỏ buồng trứng, điều trị hóa chất, xạ trị hoặc phẫu thuật liên quan đến cơ quan sinh sản.
- Bệnh lý nội tiết: Rối loạn tuyến giáp, bệnh tự miễn, buồng trứng đa nang.
- Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài, thiếu dinh dưỡng, lạm dụng chất kích thích.
Hậu quả của mãn kinh sớm
Nhiều phụ nữ trẻ nghĩ rằng mãn kinh sớm chỉ ảnh hưởng đến chuyện sinh sản. Thực tế, tình trạng này tác động đến toàn bộ sức khỏe và tâm lý:
- Nguy cơ vô sinh: Buồng trứng không còn hoạt động khiến việc mang thai trở nên rất khó khăn, đặc biệt với phụ nữ chưa có con.
- Loãng xương và gãy xương sớm: Estrogen suy giảm khiến mật độ xương giảm nhanh, dễ gây loãng xương.
- Bệnh tim mạch: Nội tiết tố nữ bảo vệ mạch máu, khi thiếu hụt, nguy cơ cao huyết áp, xơ vữa động mạch tăng lên.
- Suy giảm đời sống tình dục: Khô hạn, đau rát khi quan hệ, giảm ham muốn.
- Rối loạn cảm xúc: Dễ căng thẳng, trầm cảm, mất ngủ kéo dài.
- Lão hóa nhanh: Da khô, nhăn, nám, tóc rụng nhiều, vóc dáng xuống cấp.
Khi nào cần đi khám?
Nếu phụ nữ trong độ tuổi 20 – 40 gặp tình trạng mất kinh kéo dài, chu kỳ kinh nguyệt bất thường hoặc xuất hiện các dấu hiệu giống tiền mãn kinh, cần đi khám ngay để tìm nguyên nhân. Không nên tự ý cho rằng mình bị mãn kinh sớm, bởi một số bệnh lý khác như hội chứng buồng trứng đa nang, suy giáp, hay rối loạn sau sinh cũng có thể gây vô kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt tương tự.
Chẩn đoán chính xác thường cần kết hợp xét nghiệm nội tiết tố (FSH, estrogen, TSH), siêu âm buồng trứng – tử cung, thậm chí sinh thiết niêm mạc tử cung trong một số trường hợp.
Điều trị và chăm sóc phụ nữ mãn kinh sớm
Bác sĩ chuyên khoa sẽ dựa vào tình trạng cụ thể để đưa ra hướng điều trị phù hợp. Một số giải pháp thường áp dụng bao gồm:
- Liệu pháp hormon thay thế: Giúp bổ sung estrogen, giảm triệu chứng và bảo vệ xương.
- Bổ sung canxi, vitamin D: Hạn chế loãng xương.
- Điều chỉnh lối sống: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc.
- Hỗ trợ tâm lý: Giúp phụ nữ giữ tinh thần lạc quan, cải thiện chất lượng sống.
Điều quan trọng là phụ nữ không nên chủ quan khi thấy cơ thể có những thay đổi bất thường. Việc đi khám sớm không chỉ giúp duy trì khả năng sinh sản mà còn phòng tránh nhiều biến chứng nguy hiểm về sau.
Kết luận
Mãn kinh sớm là tình trạng không thể xem nhẹ, bởi nó ảnh hưởng toàn diện đến sức khỏe sinh sản, thể chất và tinh thần của phụ nữ. Việc thăm khám và chẩn đoán kịp thời sẽ giúp chị em có cơ hội điều trị, bảo vệ sức khỏe và duy trì một cuộc sống chất lượng.
Nếu bạn đang gặp những dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ mãn kinh sớm, hãy đến Phòng khám bác sĩ Nguyệt để được tư vấn, xét nghiệm và điều trị bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm.
Phòng khám bác sĩ Nguyệt
Chuyên: Sản phụ khoa – Hiếm muộn – Tiêm chủng
Zalo đặt lịch: 082 239 3739